Podróże,  Portugalia

Las Wawrzynowy. Pradawne drzewa, które przetrwały zlodowacenie.

Las Wawrzynowy, Makronezyjski Las Wawrzynolistny albo po portugalsku Laurissilva to relikt trzeciorzędowy, stanowiący jedno z najważniejszych dziedzictw Madery, Wysp Kanaryjskich i Azorów. Żeby uzmysłowić sobie, jak stary jest to drzewostan, warto sprawdzić wydarzenia związane z tym okresem geologicznym.

To wtedy Australia oddzieliła się od Antarktydy, Ameryki Północna i Południowa połączyły się przesmykiem panamskim, wypiętrzyły się się Alpy, Karpaty, Pireneje i Apeniny, Antarktyda pokryła się lodem, powstawała sól i węgiel brunatny.

Poprzedzająca trzeciorzęd Jura, pamięta dinozaury i chociaż gigantyzm trzeciorzędu był nieporównywalnie mniejszy, to daleko mu do karłowatości fauny i flory dzisiejszych czasów.

Czym jest Las Wawrzynowy

Las Wawrzynowy jest typem lasu mglistego. Oprócz oczywistego wniosku, że zamglenie występuje w nim niemal bez przerwy wiedz, że jest to zwarta tkanka roślinna, która sama dla siebie wytwarza klimat, zaspokaja swoje własne zapotrzebowanie na wodę pięciokrotnie lepiej niż opady atmosferyczne.

Na Maderze, Las Wawrzynowy położony w górnych partiach wyspy, zaopatruje całą wyspę w słodką wodę, sprowadzaną do miast systemem Lewad. Drzewostan jest zwarty i wielowarstwowy. W praktyce oznacza to, że jeśli chciałabyś przedrzeć się przez niego poza szlakiem, potrzebowałabyś solidnej maczety. Drzewa Lasu Wawrzynowego są porośnięte roślinami pnącymi i lianami a dolne partie gęsto porastają paprocie. Do runa i podszytu leśnego, światło nie dociera już prawie wcale.

Samym paprociom z resztą daleko, do kwiatka doniczkowego, którego z czułością pielęgnował informatyk w podstawówce. Maderskie paprocie są nieco większe i rzeczywiście przywodzą na myśl czasy dinozaurów. To jednak widziałaś na załączonym zdjęciu.

Jak pachnie Las Wawrzynowy?

Wędrówka przez las wawrzynowy, to uczta nie tyko dla oczu. Przesycone rosą drzewa wydzielają oszałamiające zapachy. Na niektórych ścieżkach poczujesz delikatny, bulionowy zapach, gdzie indziej intensywną woń mięty pieprzowej a w wyjątkowych miejscach – eukaliptusa. Tylko jak maszerować, przez zwartą tkankę tego pierwotnego lasu?

targ owoców na Maderze. Egzotyczne owoce ułożone piętrowo w koszach na straganie.

Jeśli lubisz nowe, egzotyczne smaki, zachwyci Cię wizyta na jednym z targów owocowych wyspy. Więcej o nich przeczytasz tutaj.

Spacerem wzdłuż Lewad

Pierwsi osadnicy Madery, zmagali się z problemem nadmiaru wody, w północnej i środkowej części wyspy a jednocześnie suszą na jej południowym wybrzeżu. Okolice stolicy wyspy, Funchal mają nasłonecznienie odpowiednie dla upraw oraz łagodniejsze nachylenie stoków. Niestety, podczas gdy mglisty las utrzymuje wokół siebie wilgotną mgłę, na południe wyspy nie spływa ani kropla z tego zamkniętego ekosystemu.

Lewada poprowadzona przez las wawrzynowy na Maderze.
Lewada poprowadzona przez las pierwotny i ścieżka-szlak poprowadzona wzdłuż niej.

Autochtoni szybko zrozumieli, że wystarczy odpowiednio pokierować wodę z przypominającego gąbkę lasu w dół, ku portom. W rezultacie, powstało 200 lewad, 190 tuneli wykutych w skale, żeby umożliwić przepływ wodzie. 3100 kilometrów portugalskiego akweduktu, nawadnia uprawy bananów i winogron na całej wyspie. Nazwa pochodzi od portugalskiego levadas, czyli przenosić.

Wzdłuż każdej z lewad, poprowadzone są ścieżki techniczne, służące do ich udrożniania oraz utrzymywania w czystości śluz i małych elektrowni wodnych. Ponieważ spacerowanie wzdłuż lewad stawało się coraz bardziej popularne, ze względu na zdumiewające widoki, poprowadzono tamtędy piesze szlaki. W ten sposób, wędrówka przez zwarty, pierwotny las, stała się możliwa.

Pełną listę szlaków poprowadzonych wzdłuż lewad z opisem ich trudności znajdziesz tutaj.